ZAKRES KOMPETENCJI DZIELNICOWEGO
Podstawową formą pełnienia służby dzielnicowego jest obchód, polegający na pieszym przemieszczaniu się w granicach przydzielonego mu rejonu i realizowaniu zadań wynikających z zakresu jego obowiązków służbowych. Przez obchód rozumie się również realizację zadań służbowych, poza siedzibą jednostki organizacyjnej Policji, ściśle związanych z rejonem dzielnicowego, a realizowanych poza nim.
Do zadań dzielnicowego należą, w szczególności:
1) prowadzenie rozpoznania przydzielonego mu rejonu służbowego pod względem osobowym, terenowym, zjawisk i zdarzeń mających wpływ na stan porządku i bezpieczeństwa publicznego;
2) realizowanie zadań z zakresu profilaktyki społecznej;
3) realizowanie zadań z zakresu ścigania sprawców przestępstw i wykroczeń;
4) kontrolowanie przestrzegania prawa powszechnie obowiązującego oraz przepisów prawa miejscowego.
Rozpoznanie osobowe
W ramach rozpoznania osobowego dzielnicowy na bieżąco zdobywa informacje o osobach zamieszkałych lub przebywających w jego rejonie służbowym, które ze względu na swoją przeszłość, aktualny tryb życia i zachowania stwarzają zagrożenie porządku i bezpieczeństwa publicznego, a w szczególności o osobach:
1) karanych oraz korzystających z przepustki lub przerwy w odbywaniu kary;
2) podejrzewanych o prowadzenie działalności przestępczej;
3) uzależnionych od alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających;
4) nieletnich zagrożonych demoralizacją i sprawców czynów karalnych.
Dzielnicowy w stosunku do osób, o których mowa w ust. 1, podejmuje następujące czynności:
1) prowadzi z nimi rozmowy profilaktyczne;
2) stosuje wobec nich środki oddziaływania wychowawczego i społecznego lub występuje o ich zastosowanie;
3) inicjuje działania w zakresie organizowania pomocy w umieszczeniu w zakładzie odwykowym, leczniczym lub opiekuńczym.
W ramach rozpoznania osobowego dzielnicowy powinien utrzymywać kontakty z osobami, które – z racji wykonywanego zawodu, pełnionej funkcji oraz w związku z ich działalnością społeczną lub zainteresowaniami – mogą mieć wpływ na funkcjonowanie środowiska lokalnego i dzięki którym mogą być podejmowane skuteczne działania zapobiegające popełnianiu przestępstw i wykroczeń.
Dzielnicowy powinien kontaktować się z osobami - potencjalnymi ofiarami przestępstw i wykroczeń - w celu wskazania im właściwych sposobów unikania zagrożenia.
Rozpoznanie terenowe
Dzielnicowy prowadzi rozpoznanie terenowe następujących miejsc:
1) miejsc wymagających szczególnego nadzoru ze względu na:
a) nasilenie zjawisk kryminogennych,
b) gromadzenie się osób zagrażających bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu, a także lokali uczęszczanych przez osoby podejrzewane o popełnianie przestępstw i wykroczeń,
c) lokalizację bazarów i targowisk oraz okolic lokali rozrywkowych,
d) grupowanie się nieletnich mogących stanowić zagrożenie bezpieczeństwa i porządku publicznego,
e) lokalizację obiektów narażonych na działalność przestępczą ze względu na położenie, charakter produkcji lub świadczonych usług oraz atrakcyjność sprzedawanych lub magazynowanych towarów;
2) ulic, placów, dróg dojazdowych, podwórek, przejść między ulicami i domami, skwerów, parków, terenów leśnych, opuszczonych obiektów i urządzeń obrony cywilnej;
3) siedzib organów administracji publicznej, instytucji, organizacji politycznych i społecznych, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych oraz zarządów budynków komunalnych;
4) przedsiębiorstw i zakładów pracy, obiektów i placówek oświatowo-wychowawczych, kulturalnych, rozrywkowych, gastronomicznych, baz transportowych, inwestycji budowlanych, banków i placówek handlowych, w tym obiektów, obszarów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie na podstawie odrębnych przepisów;
5) tras przebiegu linii komunikacji miejskiej i międzymiastowej, dworców, przystanków, stacji benzynowych, siedzib służb ratowniczych i technicznych, informacji turystycznej, hoteli, obiektów służby zdrowia i obiektów sportowych.
Działania profilaktyczne
Dzielnicowy realizuje zadania profilaktyki społecznej, w szczególności, przez:
1) diagnozowanie i wskazywanie lokalnych zagrożeń oraz kierunków działań profilaktycznych;
2) inspirowanie i współuczestniczenie w przedsięwzięciach z zakresu profilaktyki społecznej we współpracy z innymi policjantami, jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi podmiotami pozapolicyjnymi;
3) realizację akcji i programów profilaktycznych we współpracy z innymi policjantami oraz podmiotami pozapolicyjnymi;
4) informowanie mieszkańców o występujących zagrożeniach i udzielanie instrukcji o sposobach zabezpieczania się, zachowania się w określonych sytuacjach oraz organizowania się w celu poprawy bezpieczeństwa;
5) inicjowanie działań pomocowych dla ofiar przestępstw, a także organizowanie doradztwa dla tej grupy osób;
6) przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.
Działania w zakresie ścigania sprawców przestępstw i wykroczeń
Dzielnicowy realizuje zadania profilaktyki społecznej, w szczególności, przez:
1) natychmiastowego podjęcia niezbędnych czynności służbowych po uzyskaniu informacji lub ujawnieniu faktu popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, w szczególności do:
a) udzielenia pomocy ofiarom – do momentu przybycia służb ratowniczych,
b) ujęcia sprawcy,
c) zabezpieczenia miejsca zdarzenia przed zatarciem śladów i dowodów – do momentu przybycia grupy operacyjno-dochodzeniowej,
d) ustalenia świadków zdarzenia, osób pokrzywdzonych oraz rysopisów sprawców;
2) podejmowania czynności zmierzających do ustalenia miejsca pobytu lub ujęcia osób poszukiwanych oraz do odzyskiwania przedmiotów utraconych w wyniku przestępstwa lub wykroczenia, bądź służących do ich popełnienia;
3) zbierania i przekazywania informacji mogących przyczynić się do ustalenia sprawcy czynu zabronionego i udowodnienia mu winy.
Zarządzenie nr 48 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 września 2023 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich oraz działań podejmowanych na rzecz małoletnich uszczegółowiło kompetencje dzielnicowego w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich, polegające w szczególności na:
1) uzyskiwaniu i wymianie z komórką do spraw nieletnich i patologii, w przypadku braku komórki do spraw przestępczości nieletnich w służbie kryminalnej, informacji o nieletnich sprawcach czynów karalnych oraz nieletnich, którzy:
a) są organizatorami lub przywódcami grup przestępczych,
b) oczekują na umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, okręgowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym lub zakładzie leczniczym,
c) przebywają na przepustkach z młodzieżowego ośrodka wychowawczego, okręgowego ośrodka wychowawczego, schroniska dla nieletnich, zakładu poprawczego lub zakładu leczniczego;
2) uzyskiwaniu i wymianie informacji z komórką do spraw nieletnich i patologii o:
a) nieletnich wykazujących przejawy demoralizacji oraz stwarzających trudności wychowawcze przejawiające się m. in. ucieczkami z domu rodzinnego lub placówek zapewniających pieczę zastępczą,
b) małoletnich, którzy ze względu na środowisko rodzinne są szczególnie narażeni na demoralizację lub popełnienie czynów zabronionych,
c) rodzinach dysfunkcyjnych oraz sytuacji małoletnich i nieletnich w rodzinach, w których występuje przemoc, Dziennik Urzędowy Komendy Głównej Policji – 6 – Poz. 85
d) miejscach grupowania się małoletnich, gdzie mogą występować czynniki sprzyjające zagrożeniom dla bezpieczeństwa i porządku publicznego;
3) uczestniczeniu w działaniach profilaktycznych realizowanych przez jednostkę organizacyjną Policji;
4) bieżącej współpracy w zakresie, o którym mowa w pkt 2, z pracownikami jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, pedagogami szkolnymi, a także kuratorami sądów rodzinnych.
Nowością w organizacji pracy dzielnicowego jest opracowywany w cyklach półrocznych Plan działania priorytetowego dla rejonu służbowego. Rozwiązanie to wprowadzono w celu rzeczywistego uspołecznienia zadań realizowanych przez dzielnicowego. Jest to narzędzie długofalowego oddziaływania na rejon służbowy służące tworzeniu lokalnych koalicji na rzecz bezpieczeństwa.